Đề xe máy kêu tạch tạch không nổ là hiện tượng xảy ra ở các xe máy sử dụng mô tơ đề để khởi động bằng điện. Tiếng kêu tạch tạch này được phát ra từ rơ le đề nối mạch đến củ đề, khi có điện chạy qua nó sẽ kêu tạch tạch rời rạc, khi dòng điện yếu nó sẽ kêu tạch tạch liên hồi kèm theo đồng hồ nhấp nháy.   

Xe máy cũng như con người, sau 1 thời gian hoạt động không ngừng nghỉ chắc chắn sẽ có những lúc xe gặp vấn đề. Một trong những trường hợp điển hình nhất của xe đến tuổi là đề xe máy không lên hoặc đề xe máy kêu tạch tạch.

Củ đề xe máy có chức năng khởi động động cơ thông qua việc kéo thả và làm quay bánh răng. Trên các loại xe số, ta thường có thêm bàn đạp, còn trên xe ga thì chỉ có mỗi củ đề để khởi động xe. Củ đề xe máy có cấu tạo khá đơn giản bao gồm hai phần chính là cuộn cảm và động cơ.

Chi tiết các bộ phận bao gồm:

Vỏ thường sẽ có chức năng bảo vệ các bộ phận bên trong. Bên cạnh đó, trên lớp vỏ củ đề còn có nam châm, có tác dụng tạo từ trường, đảm bảo duy trì các đường sức từ.

Mô tơ củ đề có tác dụng tạo ra 1 lực đủ lớn để làm động cơ đốt trong hoạt động. Đây cũng là bộ phận quan trọng nhất trong củ đề.

Công tắc từ là nơi bắt đầu dòng điện chạy tới mô tơ. Công tắc từ còn có chức năng đẩy và hút bánh răng để ăn khớp với bánh đà.

Cần dẫn truyền chuyển động của công tắc từ tới bánh răng. Nhờ chuyển động này bánh răng khởi động được đưa vào ăn khớp và nhả khớp với bánh đà.

Bánh răng sau khi được đẩy vào ăn khớp với bánh đà, nó sẽ tạo lực chuyển động cho động cơ.

Củ đề thường có tuổi thọ rất cao, ít khi bị hư hỏng. Tuy nhiên, qua 1 thời gian dài sử dụng không bảo hành, bảo dưỡng, chắc chắn củ đề cũng gặp phải những lỗi lặt vặt.
 

Khi bắt đầu vặn chìa khoá về nút ON, dòng điện một chiều khoảng 30 ampe sẽ được nạp từ ắc quy qua cuộn cảm, làm từ hoá các cuộn dây. Nhờ từ trường, pít tông của công tắc từ sẽ được nam châm hút vào, đồng thời làm đẩy bánh răng vào ăn khớp với bánh đà, lúc này mô tơ cũng được khởi động.

Khi nhấn nút khởi động, dòng điện từ ắc quy khoảng 300 ampe sẽ chạy trực tiếp qua cuộn cảm và cuộn ứng. Từ trường làm quay cuộn dây với tốc độ cao khiến động cơ được vận hành. Pít tông lúc này được giữ lại. Lực điện từ trong cuộn cảm sau đó sẽ tự triệt tiêu, pít tông quay lại vị trí cũ và máy khởi động được dừng lại.

Lý do lớn nhất và gặp nhiều nhất khiến đề xe máy kêu tạch tạch không nổ là củ đề bị hỏng, tiếng tach tạch một vài cái rời rạc sẽ phát ra từ Rơ le đề. Rơ le điện hít nối mạch nhưng mô tơ đề (củ đề) bị kẹt hoặc hỏng sẽ dẫn đến bạn không thể khởi động được xe. Tất nhiên ắc quy còn tốt và cung cấp điện cho rơ le đề hit mạch thì mới phát được tiếng kêu.

Biểu hiện rõ rệt của trường hợp này là ắc quy vẫn còn điện, đèn, còi, xi nhan vẫn hoạt động bình thường. Tuy nhiên bạn không thể khởi động được, tiếng phát ra khi bấm đề chỉ là tiếng tạch tạch rời rạc.

XEM THÊM: DÙNG DẦU NHỚT KÉM CHẤT LƯỢNG, NGUYÊN NHÂN CHÍNH DẪN ĐẾN XE MÁY ĐI Ì ẠCH

+ Chổi than đề bị mòn: Theo thời gian thì chổi than sẽ bị mòn sau nhiều năm làm việc. Độ mòn cao khiến chúng không tiếp xúc được vào cổ góp khiến cho dòng điện không truyền vào cuộn dây mô tơ đề được. Kết quả là củ đề không thể quay để kéo động cơ được.

+ Chổi than đề bị kẹt: Một số trường hợp mọi thứ trong củ đề vẫn tốt, chỉ có chổi than bị kẹt hoặc vấp vào cổ góp, dẫn đến củ đề cũng không quay được. Lỗi cũng có thể do cổ góp bị gờ, các vết gờ trên cổ góp khiến cho chúng bị vấp vào chổi than, khiến cả chổi than và cổ góp bị kẹt không quay được.

+ Củ đề bị om hỏng: Khá nhiều trường hợp cả củ đề bị om cháy khiến hỏng cả cuộn điện, một số trường hợp nóng quá dẫn đến bong nam châm khiến củ đề không thể chạy được.

Nguyên nhân thứ 2 khiến xe đề không nổ kêu tạch tạch là do ắc quy đói điện, khiến cho mô tơ đề không thể quay được, điện áp cũng không đủ lớn để rơ le đề đóng hoàn toàn mở mạch. Hậu quả là rơ le đề kêu tạch tạch tạch… liên hồi, kèm theo đó là đèn đồng hồ sáng mờ mờ yếu hơn bình thường.

Nếu ắc quy hết hẳn điện thì sẽ không xảy ra tiếng kêu phát ra liên hồi như vậy. Khi xe bị như vậy mà bạn tiếp tục đền sẽ dẫn đến điện sụt và đèn đồng hồ tối hơn.

Nếu là ắc quy nước, thì bạn có thể đổ thêm nước ắc quy và sạc điện rồi chạy tiếp. Có thể tạm thời sử dụng khởi động đạp chân nếu có.

Trường hợp là ắc quy khô kín khí thì có lẽ bạn cần thay mới, sử dụng loại ắc quy cùng thông số kích thước với ắc quy nguyên bản của xe.

Khi nhấn nút đề xe, bạn vẫn cảm thấy xe rung nhưng không nổ máy, thì có thể vấn đề nằm ở bugi đánh lửa. Xe khởi động bằng cách hút gió và nhiên liệu vào xi lanh, bugi có nhiệm vụ đánh lửa để kích nổ buồng đốt.
 

Chính vì thế, khi gặp hiện tượng trên bạn hãy kiểm tra bugi có vấn đề gì không, nếu không có thì hãy kiểm tra xăng gió nếu bạn sử dụng xe có bộ chế hoà khí hoặc hệ thống phun xăng điện tử.

Dầu xe bị đặc hoặc bị cũ do lâu ngày không thay thế thì cũng sẽ làm cho xe khó nổ. Các bộ phận trong xe sẽ phải ma sát qua lớp dầu đặc này nên việc vận hành sẽ không được trơn tru.

Vào buổi sáng sớm hoặc khi thời tiết lạnh, xăng sẽ thường bị giảm khả năng bay hơi, gây nên hiện tượng thiếu hơi xăng vào buồng đốt do đó xe cũng khó nổ được vào thời gian này. Để khắc phục bạn có thể kéo le gió để đưa được lượng xăng tối đa vào buồng đốt.

Sau khi đề máy đã đủ ấm, bạn hãy kéo le gió về vị trí cũ để xe hoạt động bình thường. Ngoài ra, việc đạp xe để khởi động cũng giúp tăng lượng nhiên liệu và oxi vào buồng đốt, khiến cho việc đề máy được thuận lợi hơn. 

Để tránh những trường hợp xe khó đề hoặc không đề được như ở trên, bạn hãy chú ý luôn để xe ở những nơi khô ráo, tránh để dưới ánh nắng trực tiếp cũng như ở môi trường lạnh quá lâu.

Ngoài ra, bạn cũng nên thường xuyên kiểm tra các bộ phận quan trọng trên xe, tiến hành làm sạch, bảo dưỡng định kì để xe của bạn luôn ở trong tình trạng tốt nhất.