Dầu nhớt chuyển qua màu đen, không có nghĩa là bạn cần phải thay nhớt cho xe.

Nguyên nhân nhớt động cơ chuyển qua màu đen là gì? Và khi dầu nhớt của bạn đã sẫm màu có phải là đến lúc bạn cần phải thay dầu nhớt hay không? Có một vài yếu tố gây ra sự chuyển màu này. Cùng với chúng tôi tìm hiểu sâu hơn về vấn đề này nha.
 

Quá trình tuần hoàn nhiệt trong động cơ làm đen dầu động cơ một cách tự nhiên.

Khi lái xe đi làm vào buổi sáng, động cơ của bạn đạt đến nhiệt độ hoạt động bình thường (thường là 195°F – 220°F [90°C – 104°C]), làm nóng dầu động cơ. Sau đó, dầu nguội đi khi bạn đỗ xe trong bãi giữ xe.

Đến bữa trưa, dầu nhớt lại tiếp xúc với nhiệt độ cao khi bạn lái xe về nhà. Quá trình trên lặp lại trên đường về nhà. Quá trình đó cứ lặp đi lặp lại trong 1 khoảng thời gian.

Một số chất phụ gia trong dầu nhớt dễ bị thâm đen khi gặp nhiệt hơn những chất phụ gia của sản phẩm khác.
 

Ngoài ra, quá trình oxy hóa thông thường cũng có thể làm dầu nhớt đen. Quá trình oxy hóa xảy ra khi các phân tử oxy tương tác với các phân tử dầu và gây ra sự phân hủy hóa học, giống như cách oxy làm cho một quả táo thành màu nâu hoặc sắt bị gỉ. Nhiệt độ cao làm tăng tốc độ oxy hóa.

XEM THÊM: XE TAY CÔN NÊN DÙNG NHỚT LOẠI NÀO?

Dầu động cơ tiếp xúc với hầu hết mọi thứ bên trong động cơ trong quá trình vận hành, bao gồm cả cặn có thể đã hình thành trên các bộ phận của động cơ. Vì cặn carbon thường có màu đen, nên sẽ không mất nhiều thời gian để dầu chuyển sang màu đen nếu có cặn bên trong động cơ.

Trong khi các chu trình nhiệt độ cao liên tục làm cho dầu bị sẫm màu, muội than làm cho dầu chuyển sang màu đen. Hầu hết mọi người liên tưởng muội than khi nhắc đến động cơ diesel, nhưng động cơ xăng cũng có thể tạo ra muội than, đặc biệt là động cơ phun xăng trực tiếp hiện đại.

Muội than là sản phẩm dư thừa của quá trình đốt cháy không hoàn toàn. Vì các hạt muội than có kích thước nhỏ hơn một micron, chúng không gây mài mòn động cơ nếu như bạn thay dầu theo khuyến nghị của nhà sản xuất xe hoặc các hãng nhớt. Để so sánh điều này, bạn hãy nghĩ một sợi tóc người có đường kính khoảng 70 micron.
 

Nếu các hạt muội than kết tụ thành các chất bẩn lớn hơn dễ gây mòn, bộ lọc nhớt sẽ giữ chúng lại. Một số người sử dụng các loại lọc nhớt xịn, ngỡ rằng nhớt sẽ có màu như ban đầu, nhưng họ đã lầm tưởng, những bộ lọc nhớt có thể lọc các cặn bẩn, muội than dưới 2 micron nhưng nó vẫn đen. Điều đó cho thấy nó chuyển đen là hoàn toàn tự nhiên.

Thông thường người ta cho rằng dầu động cơ màu đen bão hòa với các chất gây ô nhiễm, để bảo vệ động cơ của bạn và yêu cầu bạn thay dầu. Điều đó là không cần thiết. Như chúng ta đã thấy, sự đổi màu là một sản phẩm phụ tự nhiên của nhiệt và các hạt muội than, chúng quá nhỏ để làm mòn động cơ của bạn.

Màu đen của dầu không phải là dấu hiệu về tình trạng của dầu. Các chất tẩy rửa và chất phân tán trong dầu là nguyên nhân khiến nó chuyển qua màu đen, vì nó đang thực hiện công việc làm sạch động cơ và mang các hạt cặn bẩn tới bộ lọc nhớt.

Cách chắc chắn duy nhất để xác định xem dầu đã hết tuổi thọ hay chưa là thực hiện phân tích dầu. Phân tích hóa học một mẫu dầu cho thấy tình trạng của dầu, sự hiện diện của các chất gây ô nhiễm, sự pha loãng nhiên liệu, v.v. Một số công ty cung cấp dịch vụ phân tích dầu, bao gồm cả Oil Analyzers INC.

Nếu không có phân tích dầu, tốt nhất bạn nên tuân theo khuyến nghị thay dầu được đưa ra trong sách hướng dẫn sử dụng của chủ xe hoặc của nhà sản xuất dầu động cơ.
 
Ví dụ: khoảng thời gian dịch vụ được đề xuất cho các sản phẩm AMSOIL dựa trên hàng nghìn điểm dữ liệu trong nhiều năm sử dụng.

Trong trường hợp này, tốt nhất bạn nên tin tưởng vào dữ liệu của các hãng dầu nhớt hoặc theo hướng dẫn của từng dòng xe chứ không phải con mắt của bạn. Nếu không, việc thay dầu có thể khiến bạn loại bỏ dầu nhớt còn trong tình trạng sử dụng tốt.

Do quá trình cháy nhiên liệu phát sinh nhiều muội và cặn bẩn nên việc giữ cho các bộ phận bên trong động cơ không bị cặn bám là vô cùng quan trọng.

Chính vì vậy mà dầu động cơ khác với phần lớn các loại dầu nhớt khác là có thêm các phụ gia tẩy rửa để làm sạch bề mặt các bộ phận động cơ và phụ phân tán để phân tán cặn thành những phần tử nhỏ và lưu giữ chúng trong dầu.

Đó là nguyên nhân vì sao dầu động cơ nhanh chóng có màu đen khi sử dụng và điều đó chứng tỏ dầu đã làm việc tốt. Tuy nhiên mỗi loại dầu chỉ có thể lưu giữ được một lượng cặn bẩn nhất định. Quá mức đó thì cặn sẽ lắng đọng và bám trở lại vào bề mặt động cơ. Đó là một lý do nữa cho việc cần phải thay dầu đúng kỳ hạn.

XEM THÊM: PHỤ GIA NHỚT – BẠN ĐỒNG HÀNH CỦA DẦU NHỚT