Trái tim của chiếc xe nằm ở động cơ, nếu như động cơ không yếu ớt thì chiếc xe của bạn coi như bỏ đi. Đa số xe máy tại Việt Nam thường sử dụng động cơ 4 thì (hoặc 4 kỳ) với chu kỳ hoạt động là: Hút-Nén-Nổ-Xả.
Quá trình sinh công từ Piston chuyển động tịnh tiến thông qua Biên(tay dên) sau đó truyền vào trục khủy tạo ra chuyển động quay.
Bộ chế hòa khí hay còn được gọi là bình xăng con, là bộ phận hòa trộn không khí và nhiên liệu theo một tỷ lệ thích hợp tạo thành hỗn hợp hòa khí đưa vào cho buồng đốt trong xi-lanh.
Hiện nay, các xe mới được trang bị và sử dụng công nghệ tiên tiến với hệ thống phun xăng điện tử FI (Fuel Injection) thì không còn dùng tới bộ chế hòa khí nữa, thay vào đó là các kim phun và cảm biến vi tính để tính toàn thời điểm, tỷ lệ phun nhiên liệu vào buồng đốt thích hợp nhất. Giúp cải thiện tiết kiệm nhiêm liệu và động cơ vận hành tốt hơn.
Bugi là bộ phận kích lửa tại thời điểm cuối kỳ Nén hoặc đầu kỳ Nổ giúp cho hỗn hợp nhiên liệu và khí cháy trong buồng đốt của động cơ.
Nếu như bugi bị những trường hợp bẩn, ướt, hay chấu đánh lửa quá mòn có thể dẫn tới không đánh được lửa thì hỗn hợp hòa khí không thể cháy, do đó động cơ không làm việc.
IC là bộ phận điều khiển tia lửa điện của bugi sao cho hoạt động đồng bộ với tốc độ quay của động cơ, gây sự nổ của động cơ đốt trong tạo chuyển động của pít tông và sinh ra các chuyển động khác.
Thường những xe thời trước như Honda 67, 81, 82 chưa được trang bị IC thì xài mobin lửa. IC điều chỉnh bugi đánh điện đúng lúc, nếu không có IC thì bugi sẽ đánh lửa liên tục.
Hộp số cùng với xích, nhông là bộ phận truyền tải lực kéo tạo ra từ chuyển động của trục khuỷu tới bánh xe sau, đẩy xe tiến về phía trước.
Cấu tạo hộp số bao gồm trục sơ cấp và trục thứ cấp liên kết với nhau qua hệ thống các bánh răng. Các bánh răng này có loại cố định, di chuyển và quay tại chỗ. Mỗi lần thay đổi cấp số 1,2 ,3,4 sẽ cho thứ tự liên kết khác nhau giữa các bánh răng, từ đó tạo ra các tốc độ tương ứng.
Các xe tay ga sử dụng hộp số vô cấp CVT (Continuously Variable Transmission). Ở loại hộp số này không sử dụng xích và bánh răng, thay vào đó là dây đai (cu-roa) và bánh đai (pulley) tạo ra sức kéo hợp lý ở các tốc độ khác nhau mà không cần thay đổi cấp số.
Ắc Quy là bộ phận lưu trữ điện năng dưới dạng hóa năng để sử dụng cho những bộ phận dùng điện trên xe như còi, đèn, âm thanh, bộ đánh lửa… Nếu ắc quy hết hoặc bình ắc quy có vấn đề sẽ không thể phóng điện, xe không nổ được máy.
Cần kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ ắc quy theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Không nên để hệ thống điện làm việc khi xe không chạy, sẽ nhanh chóng bị hao tổn ắc quy không cần thiết.
Động cơ được xem là trái tim thì Dầu máy là máu của chiếc xe, dầu máy là dung dịch bôi trơn đồng thời làm mát các bộ phận bên trong động cơ, hộp số, ly hợp. Khi xe hoạt động, các bộ phận tiếp xúc với nhau gây ra ma sát lớn, nếu không có lớp dầu đệm sẽ nhanh chóng bị mài mòn, hư hỏng dẫn tới xe bị lột dên hay hư hỏng nặng.
Ngoài ra dầu máy còn có tác dụng làm kín khe hở piston và thành xi-lanh, làm sạch muội than trong quá trình cháy, hoặc chống gỉ sét cho các bộ phận.
