Hỏi đáp về dầu nhớt cho xe máy

 

Không. Độ nhớt được chọn để phù hợp với điều kiện thời tiết và/hoặc tính năng vận hành của động cơ.

Quan điểm lựa chọn dầu độ nhớt cao để động cơ bền hơn là sai lầm. Động cơ đời cũ sử dụng dầu độ nhớt cao, nhưng loại mới lại sử dụng dầu độ nhớt thấp. Các linh kiện chế tạo ngày càng chính xác, khe hở giữa chúng nhỏ hơn loại cũ. Nếu dùng dầu độ nhớt cao cho động cơ mới, lúc làm việc ở chế độ lạnh (mới khởi động, nhiệt độ động cơ thấp) dễ phát sinh hiện tượng bôi trơn không đầy đủ – dầu không đi tới tất cả các khu vực khe hở hẹp. Một lợi thế khác của dầu độ nhớt thấp là cản thấp, động cơ chạy tiết kiệm nhiên liệu hơn.

Tuy vậy, nếu xe đã đi nhiều, khe hở giữa các chi tiết lớn thì việc sử dụng dầu độ nhớt cao lại là lựa chọn khôn ngoan bởi chúng làm tăng độ kín của bộ hơi, dễ tạo ra trạng thái bôi trơn thủy động lý tưởng. Đây cũng là một trong những lý do dẫn đến việc thay dầu định kỳ, vì sau thời gian sử dụng độ nhớt của dầu giảm dần.

Không giống như xe hơi, thể tích bình chứa dầu của xe máy nhìn chung bị giới hạn do kích thước tổng thể của động cơ xe máy không lớn. Đối với xe tay ga, thể tích bình chứa nhỏ hơn bình thường 1 lít, ngoài ra trong một số trường hợp cat-te khô có thể nhìn thấy được, nói cách khác bình chứa dầu được đặt bên ngoài động cơ.

Lượng dầu nhớt hạn chế cùng với những điều kiện khắc nghiệt như nhiệt độ vận hành cao hơn, yêu cầu bôi trơn đa dạng hơn cùng các chế độ quay khác nhau (động cơ, hộp số và ly hợp), vì thế mà thời gian thay dầu của xe máy thường ngắn hơn xe hơi. Trong mọi trường hợp, người dùng nên tham khảo những khuyến cáo của các OEM.

– Có nhiều hệ thống xếp hạng tính năng do :

– các tổ chức kỹ thuật quốc tế như API (Mỹ), ACEA ( Châu Au), JASO (Nhật)

– các nhà sản xuất động cơ (chủ yếu đối với dầu nhớt động cơ ô tô)

Trong trường hợp sử dụng cùng một loại dầu nhớt (ví dụ như dầu nhớt cho động cơ 4-thì), bạn có thể pha trộn giữa các loại dầu có chất lượng khác nhau hoặc của các thương hiệu riêng biệt. Tuy nhiên, hãy chắc chắn bạn thực hiện theo đúng những tiêu chuẩn quy định về chất lượng tối thiểu được khuyến nghị bởi các OEM, và luôn nhớ rằng chất lượng của hỗn hợp thu được nhìn chung sẽ bị giảm đi tùy thuộc vào tỷ lệ pha trộn.

Mặt khác, bạn cũng không thể tiến hành trộn lẫn giữa các loại dầu nhớt khác nhau (như dầu động cơ 4-thì, dầu động 2-thì, dầu hộp số sàn, dầu hộp số tự động, dầu phanh thủy lực,…)

Tham khảo chỉ dẫn của hãng sản xuất xe, thường được ghi rõ trong “Tài liệu hướng dẫn cho người sử dụng” (Owners Manual).

Các chỉ dẫn này thường là cấp độ nhớt SAE và cấp tính năng của dầu nhớt (API) và người sử dụng xe có thể chọn loại dầu nhớt trên thị trường có đặc tính kỹ thuật phù hợp và thương hiệu có tiếng để được đảm bảo về chất lượng và tính năng vận hành.

Những sản phẩm dầu nhớt động cơ xe máy BP bao gồm:

Loại xe Sản phẩm BP Tiêu chuẩn kỹ thuật

Xe số 4T – Vistra 300 4T

– Vistra 100 4T SAE 20W-50, API SJ, JASO MA

SAE 20W-40, API SF

Xe số 2T (1) Vistra 300 2T JASO FC

Xe tay ga 4T (2) Vistra 300 Scooter 4T SAE 10W-40, API SJ, JASO M

Ghi chú :

(1) : xe số 2T dùng 2 loại dầu nhớt :

– Nhớt 2T là nhớt pha với xăng để bôi trơn động cơ, vd. Vistra 300 2T

– Nhớt 4T đổ vào các-te để bôi trơn ly hợp và hộp số, vd. Vistra 300 4T

(2) : xe tay ga còn dùng một loại nhớt truyền động để bôi trơn bộ truyền động cuối, vd Vistra 300 Scooter Gear Oil (thường được gọi là “nhớt hộp số xe tay ga”, tuy nhiên cách gọi này không chính xác và có thể gây hiểu lầm ).

Sản phẩm của các hãng uy tín bảo đảm đáp ứng đúng các yêu cầu kỹ thuật qui định bởi các tiêu chuẩn SAE và API nên về cơ bản là tương đương nhau. Tuy nhiên mỗi sản phẩm của từng hãng có thể được thiết kế đặc biệt để mang lại lợi ích nổi trội hơn phù hợp với phân khúc thị trường chọn lọc.

– Kéo dài thời gian thay dầu quá mức sẽ làm cho động cơ bị mài mòn nhiều, đóng cặn bẩn và giảm công suất.

– Trong trường hợp phải kéo dài thời gian sử dụng dầu (không có dầu để thay hoặc quên thay dầu hoặc xe không chạy trong một thời gian dài) thì trước khi thay dầu mới cần làm sạch động cơ bằng dầu súc rửa (Flushing Oil).

Động cơ 2T và 4T khác biệt về kết cấu và kiểu bôi trơn nên cần hai loại dầu nhớt hoàn toàn khác nhau.

Dầu nhớt 2T được pha trộn với xăng theo một tỉ lệ thích hợp và đi vào buồng đốt để bôi trơn xi-lanh, pít-tông, bạc xéc-măng, vì thế bị đốt cháy cùng với nhiên liệu. Đó là kiểu bôi trơn tiêu hao toàn bộ nên dầu nhớt cần được bổ sung liên tục. Dầu nhớt 2T cần phải lỏng để dễ trộn lẫn với xăng (vì vậy trong thành phần dầu 2T có dung môi). Dầu 2T còn phải cháy sạch để ít tạo cặn làm bẩn bou-gi, pít-tông, xéc măng và tắc ống xả khí thải (ống pô) nên các phụ gia dùng cho dầu 2T cũng khác với dầu 4T.

Nếu dùng dầu 2T cho xe 4T thì động cơ sẽ bị nóng hơn, mài mòn nhiều hơn và các phốt dầu có thể bị hỏng vì dung môi.

Ngược lại nếu dùng dầu 4T cho xe 2T thì động cơ sẽ bị đóng nhiều cặn, dẫn đến mài mòn và hư hỏng nặng cho động cơ trong thời gian ngắn.

Quả thật, rất khó để mà phân biệt chai nhớt nào là thật hay là giả nếu đặt chúng ở cạnh nhau. Ở những tiệm sửa xe gian dối, họ không bao giờ trưng bày các sản phẩm giả mạo này ra bên ngoài. Chỉ khi nào khách hàng yêu cầu thay nhớt thì họ mới vào kho lấy “hàng” ra thay cho khách mà thôi. Mà không phải ai họ cũng “tráo” nhớt giả vào, đa phần những khách hàng là con gái hoặc các người già (mắt kém) sẽ được sử dụng các sản phẩm này, vì những đối tượng này thường không quan tâm đến dầu nhớt.

Sau đây là một số dấu hiệu khác biệt giữa hàng giả so với hàng thật:

+ Thứ nhất, chai nhớt hàng giả do sử dụng nhiều lần nên trên thân chai có dấu hiệu bẩn và lem dầu nhớt. Trong khi đó chai nhớt thật thì rất sạch sẽ.

+ Thứ hai, niêm phong trên chai nhớt giả hàn không được kỹ cho lắm. Bởi vì, bọn gian thương sử dụng công nghệ hàn “bằng tay” nên các vết hàn rất xấu.

+ Thứ ba, niêm chì trên chai nhớt giả rất xấu. Một số hãng sử dụng công nghệ in niêm chì bằng 3D như Castrol, Shell, Mobil, BP,… nên việc làm giả rất khó khăn.

+ Thứ tư, hàng nhớt giả có giá khá “bèo”. Nếu cửa hiệu nào bán chai nhớt quá thấp so với mặt bằng chung của thị trường, ACE nên đề nghị được xem xét chai nhớt đó thật tỉ mỉ trước khi quyết định sử dụng.